طبق نظر دبیر انجمن حبوبات ایران خشکسالی مستمر، رشد نرخ جهانی، افت تولید در اثر کاهش سطح زیرکشت، جنگ روسیه و اوکراین و تداوم تحریم‌ها از دلایل اصلی افزایش نرخ حبوبات محسوب می‌شوند.
«سید عبدی افتخاری» روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره وضعیت تولید و بازار حبوبات و روند افزایش قیمت این محصولات، افزود: در سال‌های اخیر شاهد کاهش روند تولید حبوبات در ایران بوده‌ایم که بخشی از آن ناشی از خشکسالی های مستمر و کاهش سطح زیرکشت است.
دبیرانجمن حبوبات ایران اظهار داشت: در این سال‌ها بخش قابل توجهی از اراضی زیرکشت حبوبات به کشت گندم، سویا و ذرت اختصاص یافته که این امر ناشی از رشد نرخ خرید تضمینی برخی محصولات زراعی و افزایش درآمد کشاورزان است.
وی به افزایش نرخ جهانی حبوبات اشاره کرد و آن را از دیگر علل افزایش نرخ حبوبات در کشور دانست و افزود: روسیه یکی از کشورهای مرجع تولید کننده حبوبات و صادرات حبوبات در جهان است. به طوری که در برخی موارد این محصولات از دیگر کشورها وارد روسیه و از آنجا صادر می شود. بنابراین جنگ اوکراین و روسیه روی نرخ جهانی این محصول تاثیرگذار است.
افتخاری گفت: در فروردین ماه سال ۱۴۰۰ قیمت هر تن عدس کانادا ۹۲۰ دلار بود و در پایان سال به یک‌هزار و ۴۵۰ دلار رسید که افزایش قابل توجه جهانی را نشان می‌دهد.
واردات سالیانه حدود ۲۰۰ هزار تن حبوبات
به گفته دبیر انجمن حبوبات ایران، نیاز سالیانه کشور به حبوبات، بین ۷۰۰ تا ۷۵۰ هزار تن است. وی تصریح کرد: سال گذشته (۱۴۰۰) نزدیک به ۵۰۰ هزار تن تولید داشتیم که براساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران حدود ۱۹۴ هزار تن انواع حبوبات وارد شد. البته بخشی از ذخایر سال ۹۹ را نیز به بازار تزریق کردیم. افتخاری افزود: طبق آمارها سال ۹۹ نزدیک به ۸۶ هزارتن حبوبات از خارج کشور وارد شده بود.
وی سرانه مصرف حبوبات در ایران را برای هر ایرانی بین هشت تا ۹ کیلوگرم در سال عنوان کرد و اظهار داشت: هر ساله عدس قرمز، عدس سبز، انواع لوبیا از جمله چیتی، قرمز ، چشم بلبلی، نخود رسمی (آبگوشتی)، نخود سیاه و ماش از محل واردات تامین می‌شود.
بر اساس پیش بینی افتخاری، با توجه به شرایط خشکسالی مستمر و کاهش تولید این محصول در اثر تبدیل اراضی حبوبات به سایر محصولات زراعی همچون گندم، سویا و ذرت به نظر می‌رسد برای سال ۱۴۰۱ بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تن حبوبات از محل واردات تامین شود.
رشد بین ۷۰ تا ۱۰۰ درصدی نرخ حبوبات در مدت یک سال
طبق نظر دبیر انجمن حبوبات ایران، زمان مناسب نگهداری حبوبات بین پنج تا ۶ ماه است. وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ قیمت هر کیلوگرم حبوبات در ایران به‌طور متوسط بین ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان شد که در برخی از این محصولات رشد ۷۰ درصدی و در برخی رشد ۱۰۰ درصدی را شاهد هستیم. در صورت اعمال مالیات برارزش افزوده روی این کالا باید منتظر افزایش دوباره نرخ حبوبات باشیم.
افتخاری تصریح کرد: در سال‌های اخیر به دلیل افزایش نرخ محصولات پروتئینی، مصرف حبوبات افزایش یافته است. تا جایی که این محصول به عنوان جایگزین گوشت در سبد اقشار آسیب پذیر قرار گرفته و رشد قیمتی آن می‌تواند تامین حبوبات را برای خانوارها مشکل کند.
وی با بیان اینکه طبق مصوبه شورای عالی اقتصاد، حبوبات شامل مالیات بر ارزش افزوده ۹ درصدی شده است، اضافه کرد: بنابراین اعمال مالیات برارزش افزوده، افزایش قیمت بین سه تا پنج هزار تومانی در هر کیلوگرم از حبوبات را به همراه خواهد داشت.
